
"Μεταξύ δουλείας και δουλείας δεν υπάρχει καμιά διαφορά. Με το να κάμεις μιαν επανάσταση κι αποτινάξεις το ζυγό, δεν έκαμες τίποτα. Το '21 αυτό έκαμε. Το να μην ξαναεμπέσεις σε ζυγό-αυτό είναι επανάσταση".

Συνέδριο της Βιέννης, παρά τον Ιμπραήμ και τον Ιγνάτιο, παρά τον Κοραή και τον Βρυώνη, παρά την αντίδραση του Ιερατείου και των προκρίτων, μπόρεσε και να εκραγεί και να σταθεί, αυτό δεν ήταν θαύμα-γιατί το θαύμα είναι μια παραβίαση της φυσικής διαδικασίας της ύλης. Το ΄21 ήταν μια εθνικο-κοινωνική επανάσταση, πρώτη και η τελευταία της ιστορίας. Χτύπησε τον Κιουταχή και τον Δράμαλη, όσο και τον ντόπιο τσορμπατζή και τον δυνάστη.[...] Είναι Μεγάλο, όχι για τις απάντησες (που δεν δόθηκαν), αλλά για τις που έθεσε ερωτήσεις: Μπορεί να ένας λαός νοείται λεύτερος, με μόνο την Εθνική ανεξαρτησία του; Η άλωση της Βαστίλης, λέει όχι. [...]

Ναι,καμιά μόνο κοινωνική επανάσταση δεν πέτυχε και ουδεμία εθνικοκοινωνική επιχειρήθηκε. Εξαίρεση στάθηκε μόνο το ΄21. Κι ενώ στη μια του πλευρά (την εθνική) αυτό θριάμβευσε, στην άλλη του (την κοινωνική) ήρθε καπάκι...Οι Τούρκοι έφυγαν και ήρθε... ο Όθωνας".
Αποσπάσματα
Γιάννη Σκαρίμπα (1995). Το 1821 και
η αλήθεια, εκδόσεις Κάκτος,